Als er al één artiest van bij ons niet de minste voorstelling meer behoeft, dan is het wel Wim Mertens: al ruim veertig jaar en meer dan zestig platen lang, levert hij parel na parel af en wereldwijd wordt hij erkend als een van de grootmeesters in een muziekgenre dat hij voor een groot stuk zelf bedacht heeft en dat gaandeweg geëvolueerd is van wat ooit helemaal minimalistisch en repetitief was, tot de hedendaags-klassieke vorm van muziek voor groot ensemble, die je op deze nieuwe plaat te horen krijgt. Naast de maestro zelf, hoor je op dit nieuwe album niet minder dan drieëntwintig muzikanten, waaronder een aantal mensen, van wie de naam in folk- jazz en klassieke middens bekend klinkt: Wietse Beels, Liesbeth De Lombaert,Lode Vercampt, Joris Van Vinckenroye, Tatiana Samouil…om slechts die eruit te pikken, dat zijn stuk voor stuk namen, die in Vlaanderen -en soms ver daarbuiten- iets oproepen.

Ik heb me even geamuseerd met het googelen van de namen van alle 23 muzikanten, die op deze plaat de dienst uitmaken en dat was behoorlijk verhelderend: niet alleen kon ik leren dat velen onder hen onze jongeren vandaag ergens ten lande een instrument leren bespelen, van velen bleek ook dat ze al jarenlang in de buurt van Mertens vertoeven en met hem opgenomen en/of gespeeld hebben. Ik heb niet de minste kennis van de kunst van het componeren, maar ik stel me voor dat een componist, die omringd is door dergelijke trouwe, competente muzikanten, onbewust deze of gene partij gaat uitschrijven met deze of gene uitvoerder voor ogen.

Hoe dan ook: de nieuwe plaat bevat tien nieuwe composities, die een beeld schetsen van wat we vandaag “Het Westen” noemen en dat u en mij getekend heeft in ons doen en laten, ons denken en voelen: wij zijn met z’n allen Westerlingen en Mertens heeft dus geobserveerd hoe wij naar de wereld kijken, hoe we ons afzetten tegen anderen, hoe we geneigd zijn nogal zelfgenoegzaam in het leven te staan en tegelijk willen controleren en de andere kant opkijken. Heel fraai oogt het allemaal niet, maar Mertens slaagt er wel in om het muzikaal zodanig knap te vertalen, dat de muziek op deze plaat simpelweg uiterst mooi is. Met heel veel variatie -openingsnummer “In Lieu Of”, bijvoorbeeld, wordt uitsluitend op percussie gespeeld, iets wat we, ondanks het rijke oeuvre van Mertens, toch niet meteen van hem gewoon zijn. Het al zo ruime speelveld waarop Mertens zich bewoog, wordt met deze plaat nog uitgebreid en nog veelkleuriger, al is de blik waarmee hij naar het Westen kijkt toch een tikkeltje grijzig, wat ook helemaal te begrijpen valt…

Nu eens ga je aan Simon Jeffes’ Penguin Café Orchestra denken, dan weer schuift Einaudi voorbij, maar bovenal: dit is Wim Mertens anno 2020: een componist van grote klasse, en een muzikant van de zuiverste soort, die zich perfect weet te omringen om zijn unieke muziekjes vorm te geven en die met deze plaat een heel knap en erg toegankelijk nieuw hoofdtuk schrijft van zijn uitzonderlijke muzikale erfenis.

(Dani Heyvaert)